Samenvatting

Rijkswaterstaat is als beheerder verantwoordelijk voor het in staat houden van het Rijkswegennetwerk, met bijbehorende bruggen en viaducten in Nederland. Om een constructief veilig, betrouwbaar en beschikbaar netwerk te houden zijn er regelmatig ingrepen nodig middels onderhoud, renovatie en vervanging. Deze ingrepen zijn nodig omdat de bruggen en viaducten in het netwerk verouderen door degradatie van beton of staal en de toename van het verkeer. Daarnaast gaat deze veroudering nog eens sneller doordat de belastingen hoger zijn dan waar destijds op ontworpen is.
Het komt steeds vaker voor dat delen van het netwerk het einde van de technische levensduur bereiken en toe zijn aan vervanging of renovatie. Op korte termijn komt Rijkswaterstaat voor de grootste vervangingsopgave uit de geschiedenis te staan. Dit heeft voornamelijk te maken met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. De bruggen en viaducten zijn in een relatief korte periode (tussen 1960 en 1980) gebouwd en bereiken na gemiddeld 80 jaar het einde van de technische levensduur. Dat betekent dat deze bruggen en viaducten tussen 2040 en 2060 het einde van de technische levensduur bereiken. Deze grote vervangingsopgave die wordt verwacht, wordt de Vervanging en Renovatie opgave genoemd. Om een blijvend hoge kwaliteit van het netwerk te garanderen moet er op grootschalige wijze worden ingegrepen. Tegelijkertijd moet de functie van het netwerk behouden blijven, vaak nog met hogere eisen aan beschikbaarheid en betrouwbaarheid. Deze grote opgave van bruggen en viaducten in een korte periode heeft nadelige effecten voor de aspecten: capaciteit, kosten, circulariteit, tijd en hinder.
Om een gelijkmatige spreiding in vervanging en renovatie te kunnen realiseren is een andere strategie nodig. Momenteel wordt iedere brug of viaduct als individueel object beschouwd en worden de belangen van andere bruggen en viaducten achterwege gelaten bij het maken van de keuze tussen vervanging of renovatie. In de regel worden bruggen en viaducten vervangen voor 100 jaar. Dit is een oplossing die hoge kosten met zich mee brengt. Een individuele LCC-beschouwing geeft aan dat renoveren voor 30 jaar gewenst is. Deze oplossing is wat betreft kosten gunstiger. Wanneer het hele areaal wordt beschouwd en op basis hiervan keuze worden gemaakt, kan er voorkomen worden dat alle bruggen en viaducten in dezelfde periode toe zijn aan vervanging of renovatie. Daarnaast zijn de keuzes die nu worden gemaakt van invloed op de Vervanging en Renovatie opgave in de toekomst. Er moet worden voorkomen dat door huidige renovaties nog meer bruggen en viaducten toe zijn aan vervanging of renovatie tussen 2040 en 2060.
In dit onderzoek wordt een nieuwe strategie opgesteld waarin alle bruggen en viaducten als een geheel worden beschouwd. In deze nieuwe strategie is naast het vervangen voor 100 jaar en renoveren voor 30 jaar onderzocht wat het betekent als bruggen en viaducten voor 60 jaar worden gerenoveerd. Dit om meer spreiding aan te brengen in de Vervanging en Renovatie opgave. In de casestudy is deze mogelijkheid voor het versterken van 60 jaar doorgerekend op één object om te toetsen of deze mogelijkheid voldoet en haalbaar is. (bron: Straatman, M., 2018) (bron: Klatter, L., Roebers, H., Van den Hark, M., 2017)